Marihuana to środek, który przez swoją historię budzi wiele kontrowersji i emocji. W 2017 roku terapia medyczną marihuaną stała się legalna. Dzięki temu pacjenci w Polsce zyskali nową formę leczenia, która może być alternatywą w przypadku wielu schorzeń z różnych dziedzin medycyny.
Czy medyczne konopie to nowa metoda leczenia? Otóż nie! Ich lecznicze i terapeutyczne właściwości znane były już tysiące lat temu. Temat medycznej marihuany wciąż wzbudza wiele kontrowersji, jednak znajduje coraz większe zastosowanie w medycynie. Badania kliniczne wykazują, że ma pozytywne działanie na wiele schorzeń. Czym zatem jest marihuana lecznicza? Jak jest produkowana?
Medycyna – historia leczenia medyczną marihuaną
Marihuana jest obecna w kulturze człowieka właściwie od zawsze. Uzyskiwana jest z liści oraz szczytów kwiatowo-nasiennych konopi indyjskich (Cannabis sativa). Z konopi pozyskiwany jest również haszysz, jednak do jego produkcji wykorzystywana jest żywica tego krzewu. Kolejnym rodzajem są konopie siewne, nazywane również włóknistymi. Do XX wieku służyły jako główny materiał do produkcji tkanin i ubrań. Z nasion konopnych wytwarzano również olej wykorzystywany do produkcji mydła.
Już 4 tysiące lat temu w chińskiej i hinduskiej medycynie ludowej wykorzystywano lecznicze właściwości marihuany. Stosowano ją głównie jako skuteczny środek w zmniejszeniu bólu i biegunek. W medycynie arabskiej do XVIII wieku stosowano ją jako lek moczopędny, przeciwwymiotny, przeciwpadaczkowy oraz przeciwgorączkowy.
Jakie właściwości ma marihuana lecznicza?
Marihuana lecznicza to produkt wysoce przebadany. Produkowana jest on w ten sam sposób jak inne leki. W trakcie produkcji przestrzegane są wszystkie normy bezpieczeństwa i czystości mikrobiologicznej, a każda partia jest restrykcyjnie kontrolowana przed wypuszczeniem jej na rynek. Dodatkowo nie zawiera dodatków – tytoniu, pestycydów ani nawozów. Ponadto charakteryzuje się inną zawartością substancji czynnej – THC – w zależności od producenta i rodzaju marihuany leczniczej. Ilość ta jest również jak cała produkcja substancji, ściśle kontrolowana i gwarantowana przez wytwórcę.
Marihuana lecznicza zawiera wiele związków chemicznych, które oddziałują na organizm ludzki na różne sposoby. Dwa z tych związków, które odgrywają kluczową rolę w oddziaływaniu medycznej marihuany na organizm, to kannabinoidy i terpeny. Medyczna marihuana zawiera wiele związków chemicznych, które oddziałują na organizm ludzki na różne sposoby. Dwa z tych związków, które odgrywają kluczową rolę w oddziaływaniu medycznej marihuany na organizm, to kannabinoidy i terpeny.
Kannabinoidy – THC i CBD
Kannabinoidy to grupa związków chemicznych, które aktywują receptory kannabinoidowe w mózgu i innych częściach ciała. Dwa najważniejsze kannabinoidy obecne w medycznej marihuanie to THC (delta-9-tetrahydrokannabinol) i CBD (kannabidiol). THC jest odpowiedzialny za większość efektów psychoaktywnych marihuany, podczas gdy CBD jest znany ze swoich właściwości przeciwbólowych, przeciwzapalnych i uspokajających.
Terapia medyczną marihuaną w Polsce
Polska jest 12. europejskim krajem, który zdecydował się na legalizację leczniczej marihuany. Stało się to w 2017 roku, jednak pierwsze partie tego leku trafiły do aptek rok później. Choć lecznicza marihuana jest na rynku polskim już od ponad 5 lat, niewiele aptek ma ją na stanie. Ponadto, iż jest to produkt dostępny jedynie na receptę, dobrany ściśle pod jednego pacjenta, jego dystrybucja jest punktowa i selektywna. Co więcej, jest to surowiec farmaceutyczny importowany z Kanady, który musi spełniać wyśrubowane normy jakościowe. Medyczną marihuanę jednak można sprowadzić do każdej apteki, co nie zajmuje dłużej niż dwa dni. Każda apteka, która ma odpowiednie pozwolenie, może zamówić leczniczą marihuanę.
Legalna sprzedaż konopi dostępnych w aptekach
Konopi leczniczych często brakuje w hurtowniach, ze względu na duże zapotrzebowanie i import z Kanady. W 2019 roku sprzedano aż 80 kg medycznej marihuany, a był to pierwszy rok jej sprzedaży na polskim rynku. W porównaniu do innych rynków, o podobnych zapotrzebowaniach co Polska, jest to wciąż bardzo mała ilość w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. Szacuje się, że w roku 2020 sprzedaż w Polsce była nawet 4 razy większa w porównaniu z rokiem ubiegłym (1). Pokazuje to, jak wielu pacjentów odnosi korzyści z jej stosowania.
Lecznicza marihuana a polska medycyna
Wciąż jednak lecznicza marihuana nie jest doceniona i jest tematem tabu. Rzadko przepisywana jest przez niektórych lekarzy, co wynika z braku fachowej wiedzy o produktach i terapii medyczną marihuaną, aby precyzyjnie dobrać dany lek do potrzeb pacjenta. Dodatkowo część osób wciąż podchodzi z dystansem do leczenia medyczną marihuaną. Tymczasem stosowanie medycznej marihuany jest dla pacjentów nierzadko jedynym działającym rozwiązaniem – szczególnie w przypadku przewlekłych zespołów bólowych i nowotworów.
Właściwości konopi medycznych i wskazania do stosowania
Marihuana zawiera ponad 100 aktywnych składników, w tym jeden z najpopularniejszych kannabinoidów – THC. THC, czyli tetrahydrokannabinol, to substancja znana z działania psychoaktywnego i uzależniającego. Dodatkowo wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwwymiotne. To ona odpowiedzialna jest również za charakterystyczny po spożyciu marihuany dobry nastrój (4). Im medyczna marihuana zawiera mniej THC, tym mniejsze wykazuje działanie psychoaktywne.
W marihuanie znajdują się również inne związki. W przeciwieństwie do THC nie wykazują właściwości psychotycznych, za to mogą redukować pobudzenie i euforię. Marihuana lecznicza łagodzi ból, działa przeciwdrgawkowo, przeciwlękowo, antypsychotycznie, może zapobiegać nudnościom i wymiotom. W terapii marihuaną medyczną najbardziej zalecaną metodą przyjmowania suszu jest droga wziewna, czyli tzw. waporyzacja.
Konopie lecznicze – w jakich chorobach mają zastosowanie?
Dzięki powyższym właściwościom marihuana lecznicza ma zastosowanie w leczeniu lub wspomaganiu terapii wielu chorób (5). Są to m.in.:
- ból fantomowy, przewlekłe zespoły bólowe;
- uśmierzanie objawów ubocznych występujących w przebiegu chemioterapii i radioterapii – nudności i wymiotów;
- padaczka lekooporna;
- stwardnienie rozsiane;
- oporna na leczenie jaskra;
- bóle neuropatyczne;
- zespoły lękowo-depresyjne;
- choroby degeneracyjne – choroba Parkinsona, Alzheimera;
- spastyczność spowodowana uszkodzeniem rdzenia kręgowego;
- zespół Tourette’a.
Konopie medyczne i ból
Pierwotnie konopie medyczne stosowane były w terapii leczenia bólu różnego pochodzenia. Najczęściej wykorzystywano je w uśmierzaniu bólu nowotworowego i przewlekłego. Dzięki produktom charakteryzującym się różną zawartością i stosunkiem CBD do THC możliwe jest spersonalizowanie terapii i dobór produktu, który najlepiej sprawdzi się w danym przypadku.
Konopie lecznicze charakteryzują się dużym bezpieczeństwem stosowania. Ryzyko poważnych działań niepożądanych, w porównaniu do klasycznych leków przeciwbólowych, jest bardzo małe. Dodatkową zaletą stosowania medycznej marihuany w leczeniu bólu jest możliwość redukcji dawki silnych, narkotycznych leków przeciwbólowych – konopie i leki przeciwbólowe działają synergistycznie.
Konopie lecznicze a choroby neurologiczne
Marihuana lecznicza stosowana jest w wielu schorzeniach neurologicznych. Potencjał przeciwdrgawkowy wykorzystano w leczeniu padaczki lekoopornej, m.in. w zespole Dravet i Lennoxa-Gastauta, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Badania wskazują na zmniejszenie częstości napadów padaczkowych o ponad połowę. Kolejną grupą są pacjenci z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak stwardnienie rozsiane (SM), choroba Parkinsona czy Huntingtona. Wykazano także pozytywny wpływ konopi leczniczych w terapii migren i bólów głowy oraz w neuralgiach nerwu trójdzielnego.
Medyczna marihuana i onkologia
Medyczne konopie mają pozytywny wpływ w terapii pacjentów z chorobą nowotworową. Najważniejszym aspektem jest potencjał przeciwbólowy, jednak konopia lecznicza wpływa również korzystnie w łagodzeniu objawów chemio- i radioterapii, redukuje nudności i działa przeciwwymiotnie u pacjentów onkologicznych. Pobudza apetyt, co ma istotny wpływ u pacjentów wyniszczonych (w kacheksji) chorobą nowotworową.
Medyczne konopie i psychiatria
Istnieją liczne badania wskazujące na korzystny wpływ konopi indyjskich w leczeniu zaburzeń snu i nasilonych stanów lękowych. Konopie lecznicze stosowane są w terapii zespołu stresu pourazowego (PTSD) i depresji.
Lecznicze konopie i gastroenterologia
Konopia lecznicza sprawdza się w terapii schorzeń układu pokarmowego. Jej działanie przeciwzapalne i immunomodulujące ma korzystny wpływ w terapii chorób zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, Colitis Ulcerosa). Działanie przeciwbólowe konopi medycznych wykorzystywane jest w leczeniu bólu związanego z zapaleniem trzustki i zespołem jelita drażliwego.
Marihuana lecznicza i reumatologia
W reumatologii konopie lecznicze wykorzystywane są przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, młodzieńczym idiopatycznym zapaleniu stawów, guzkowym zapaleniu naczyń, twardzinie i toczniu układowym. Terapia opiera się na przeciwzapalnym, immunomodulującym i przeciwbólowym działaniu medycznej marihuany.
Medyczne konopie i ginekologia
W ginekologii terapię medyczną marihuaną można stosować w okresie klimakterium. Działa wielokierunkowo, niwelując objawy menopauzy. Ma korzystny wpływ w terapii bólu związanego z menstruacją oraz endometriozą. Redukuje objawy zespołu przedmiesiączkowego (PMS).
Jakie są przeciwwskazania do stosowania marihuany medycznej?
Jak każda substancja lecznicza, konopie medyczne mają swoje przeciwwskazania. Przede wszystkim nie mogą być stosowane przez osoby poniżej 18. roku życia ani przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Preparaty nie są wskazane również w zaawansowanych chorobach wątroby, nerek, serca, a także u osób chorujących na schizofrenię. Po zażyciu marihuany leczniczej pacjenci nie powinni prowadzić samochodu ani obsługiwać maszyn z uwagi na występujące zaburzenia koordynacji i równowagi. Osoby jednocześnie zażywające inne leki, szczególnie psychiatryczne, powinny skonsultować ich stosowanie z lekarzem, ponieważ mogą nasilać działania niepożądane marihuany leczniczej (6).
Ile kosztuje marihuana lecznicza? Konopia indyjska – cena
Marihuana lecznicza nie jest obecnie lekiem refundowanym (2). Ile kosztuje 1 gram marihuany? Średnia cena marihuany medycznej to około 65 złotych za 1 gram. Dostępna jest w opakowaniach po 5 i 10 gramów. W przypadku niektórych chorób i uciążliwych objawów miesięczna terapia marihuaną może kosztować nawet 2 tysiące złotych. Wysoka cena spowodowana jest głównie koniecznością sprowadzenia leku z zagranicy. Jednak w 2020 roku zmniejszono podatek VAT na tę substancję z 23 na 8%. Dotyczy to produktów niemieckiej firmy Aurora, które różnią się zawartością THC:
- Cannabis flos Aurora Deutschland GmbH THC 1%;
- Cannabis flos Aurora Deutschland GmbH THC 8%;
- Cannabis flos Aurora Deutschland GmbH THC 20%;
- Cannabis flos Aurora Deutschland GmbH THC 22%.
Najczęściej zadawane pytania
Ile kosztuje marihuana lecznicza 2023?
Średnia cena marihuany medycznej to około 65 złotych za 1 gram. Dostępna jest w opakowaniach po 5 i 10 gramów.
Czy CBD to marihuana medyczna?
Nie, to nie to samo. Marihuana lecznicza to susz konopi medycznych, który zawiera wiele składników aktywnych – m.in. THC i CBD. Z powodu dużego stężenia THC susz i ekstrakt można kupić w aptece wyłącznie na receptę. Natomiast olejek CBD nie może zawierać tej substancji psychoaktywnej. Olejki pozyskiwane są z konopi siewnych legalnie uprawianych w Polsce. Mają status suplementów diety i można kupić je w aptece bez recepty.
Jak kupić medyczną marihuanę?
Aby móc zakupić marihuanę leczniczą w Polsce, niezbędna jest recepta wystawiona przez lekarza na podstawie dokumentacji medycznej. Terapia z wykorzystaniem tej substancji należy do wspomagających metod leczenia. Receptę można zrealizować w dowolnej aptece.
Czy lekarz może przepisać marihuanę?
Tak, każdy lekarz posiadający aktualne prawo wykonywania zawodu może wystawić receptę na medyczną marihuanę. Przepisują ją najczęściej anestezjolodzy, interniści, onkolodzy i psychiatrzy, którzy przeszli szkolenie dotyczące leczenia konopiami.
(1) https://mgr.farm/aktualnosci/polacy-kupili-w-ubieglym-roku-prawie-80-kg-medycznej-marihuany/
(2) https://www.swiat-zdrowia.pl/artykuly/marihuana-lecznicza-wlasciwosci-zastosowanie-skutki-uboczne
(3) https://mgr.farm/aktualnosci/medyczna-marihuana-bedzie-tansza-firma-ma-zgode-na-nizszy-vat/
(4) http://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201503_Farmacja_005.pdf
(5) https://pulsmedycyny.pl/wielka-lipa-zamiast-medycznej-marihuany-955052
(6) https://core.ac.uk/download/pdf/53134974.pdf
Podobne posty:
- Konopie lecznicze – na co pomagają?
- Leczenie padaczki marihuaną medyczną
- Recepta na medyczną marihuanę z THC. Kto i w jakich sytuacjach może ją wystawić?
- Medyczna marihuana na receptę – w jakich aptekach legalnie kupisz leczniczą marihuanę?
- Medyczna marihuana jest „skuteczniejsza” niż opioidy w leczeniu bólu mięśniowo-szkieletowego.
