Historia marihuany – konopne kuracje dawniej i dziś

O marihuanie mówi się sporo od kilkunastu lat, kiedy to na nowo doceniono jej lecznicze właściwości. Konopie nie są jednak nowością, a historia marihuany może cię zaskoczyć swoją długością. Co warto wiedzieć na ten temat?

Wbrew pozorom konopi nie odkryto w połowie XX wieku, w epoce hipisowskiego buntu i antywojennych protestów. Choć publikacje na temat tej rośliny ukazują się od niedawna, nie są nowością. Wiedza o tych roślinach jest w ostatnich latach intensywnie upowszechniana, co ma związek z ponownym zainteresowaniem się ich medycznymi właściwościami, pamiętaj jednak, że naukowcy i lekarze tak naprawdę potwierdzają tylko to, o czym nasi przodkowie wiedzieli już tysiące lat temu.

Gdzie i kiedy zaczyna się historia marihuany? W jaki sposób postrzegali ją nasi przodkowie i dlaczego na pewien czas odstawiono konopie na boczny tor? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście. 

Marihuana a historia chińskiej medycyny

W jakim kraju wiedza na temat naturalnych metod leczenia jest największa? W Chinach, gdzie już w czasach starożytnych dysponowano ogromną wiedzą na temat leczniczych właściwości wielu roślin, w tym również konopi. Historia marihuany, stosowanej jako lek na wiele przypadłości, zaczyna się właśnie tam.

Cesarz Shen-Nung i początek medycznej kariery konopi

W historii marihuany medycznej rolę bardzo ważną odegrał cesarz Shen-Nung (znany jako Czerwony Cesarz). To dzięki niemu dostrzeżono, że konopie mogą być z powodzeniem wykorzystywane do walki z licznymi przypadłościami. Wielką zasługą cesarza było wpisanie marihuany na listę leków zalecanych przy takich schorzeniach jak reumatyzm, demencja starcza czy choroby związane ze stanem zapalnym. Działo się to pięć tysięcy lat temu, zatem traktowanie medycznych konopi jako nowinki jest sporym błędem.

Historia marihuany a osiągnięcia chińskiej medycyny

Chińczycy w kolejnych wiekach konsekwentnie poszerzali wiedzę na temat konopi i coraz lepiej korzystali z ich mocy. W początkach III wieku lekarz Hua T’o opracował konopną terapię walki z bólem, a w XVI wieku chińscy lekarze zaczynają sięgać po marihuanę ze względu na jej przeciwwymiotne właściwości.

Historia marihuany w Indiach

Chiny nie są jedynym krajem, w którym konopiami zainteresowano się jeszcze w czasach starożytnych. Z marihuany dość wcześnie zaczęto korzystać na terenie Indii, gdzie konopie zaliczano do grupy „świętych roślin”. Aż do IX wieku p.n.e. marihuana miała się tu doskonale, a wyznawcy hinduizmu łączyli ją z kultem boga Shivy. To na jego cześć wypijano specjalny napój składający się z mleka, marihuany oraz przypraw: cynamonu, kurkumy i kardamonu.

Hindusi, podobnie jak Chińczycy, szybko dostrzegli też terapeutyczne właściwości marihuany, choć korzystali z niej w nieco inny sposób. W starożytnych Indiach marihuana była stosowana przede wszystkim do walki ze stanami lękowymi. Hindusi zauważyli też, że dzięki konopiom można łagodzić ataki epilepsji oraz poprawiać nastrój chorego.

Starożytni Egipcjanie a marihuana

Haszysz w Egipcie jest doskonale znany. Powstaje z konopi indyjskich lub siewnych, a ze względu na swe właściwości postrzegany jest przede wszystkim jako używka. A co z marihuaną i jej leczniczymi właściwościami? Jej ślady znaleziono m.in. w próbkach gleby pochodzącej z około 3000 lat p.n.e. oraz w grobowcu Ramzesa II. Faraon ten dożył blisko 100 lat w czasach, gdy średnia życia wynosiła około 4 dekad. Czy za jego długowiecznością kryje się konopna kuracja? Na to pytanie badacze wciąż nie znają odpowiedzi.

Sporo ciekawych informacji na temat konopi w Egipcie dostarczają też hieroglify z czasów Starego Królestwa, z których możesz się dowiedzieć sporo o roślinie, z której robiono liny. Wiadomo też, że Egipcjanie korzystali z konopi nie tylko w celach przemysłowych.

Historia marihuany w Egipcie łączy się z historią medycyny. Wiele wskazuje na to, że lecznicze właściwości konopi wykorzystywały egipskie położne, a w zachowanych po nich recepturach nie brak wzmianek o „dzikich ziołach”. W historii marihuany i jej stosowania w Egipcie rolę bardzo ważną odgrywa też Seshat – bogini nauki, medycyny i… konopi. Z Egiptu pochodzą pierwsze wzmianki na temat skuteczności marihuany w walce z rakiem. Papirus z Fayyum, pochodzący z II wieku n.e., jest uznawany za najstarszy dokument, w którym konopie opisywane są jako ważny element kuracji antynowotworowej.

Grecy, Rzymianie i marihuana

Starożytni Grecy i Rzymianie dali początek kulturze europejskiej, mieli też istotny wkład w rozwój medycyny. Jak się okazuje, ich działalność odegrała też istotną rolę w historii marihuany.

Marihuana w medycynie starożytnych Greków

W Grecji medyczna kariera marihuany zaczęła się na polu bitwy. Konopie wykorzystywano tu do leczenia ran, jakie odnosiły podczas walk konie, robiono z nich również okłady na owrzodzenia. Z czasem z leczniczych właściwości rośliny zaczęli korzystać i ludzie, a że efekty były zadowalające, konopiom zaczęto poświęcać więcej uwagi. Z jakimi skutkami?

Grekom zawdzięczamy pierwszą w historii marihuany receptę na ten lek. Wystawił ją Pedanios Dioskurydes, grecki lekarz i botanik, znany jako autor pięciotomowego dzieła na temat ziół i ich terapeutycznej mocy. Aż do XVII wieku „De Materia Medica” była najważniejszym źródłem wiadomości na temat ziołolecznictwa, choć w okresie tym podejście człowieka do marihuany znacznie się zmieniło. Warto też zaznaczyć, że Grecy już w początkach naszej ery traktowali leki konopne jako skuteczne środki przeciwbólowe.

Historia marihuany w antycznym Rzymie

Starożytni Rzymianie również docenili marihuanę i chętnie korzystali z jej wsparcia. Gaius Plinius Secundus (zwany Starszym) poświęcił jej sporo uwagi w „Historii naturalnej” – jednej z ważniejszych prac wydanych w I wieku n.e. W czasach Nerona konopie pojawiają się już na oficjalnej liście leków, z jakich można korzystać na terenie Imperium Rzymskiego. Gdzie jeszcze korzystano z konopi?

Starożytni a marihuana

Badając historię marihuany oraz rolę, jaką odegrała ona w starożytnych cywilizacjach, dotrzesz do wielu ciekawych informacji. Z jej wsparcia korzystali również:

• Asyryjczycy, dla których marihuana była sposobem na poprawę nastroju oraz lekiem stosowanym przy problemach psychicznych;
• Persowie, traktujący marihuanę jako popularny środek odurzający;
• Scytowie, dla których kwiaty oraz liście konopi stały się ważnymi dodatkami do kąpieli w łaźniach parowych.

Biblijna historia marihuany

Marihuana w Biblii? Choć może cię to zaskoczyć, wielu badaczy odnajduje w tej pełnej przenośni księdze sporo odniesień do konopi. Jakie wzmianki wskazują na to, że w czasach biblijnych marihuana była doskonale znana?

Kaneh bosm – wonna trzcina czy konopie?

Już w latach 30. XX wieku badacze biblijnych tekstów zwrócili uwagę na „kaneh bosm”. Co ukrywa się za tym pojęciem? Przez długi czas uważano, że zwrot ten oznacza wonną trzcinę, z której powstawał olej wykorzystywany w trakcie obrzędów religijnych. Dziś wielu badaczy uważa, że kaneh bosm to nic innego, jak marihuana, a słynny olej był w istocie olejem konopnym. Jednym z najważniejszych zwolenników takiej teorii jest Ralph Heinz, psychoanalityk i profesor teologii na Uniwersytecie w Bostonie.

Czy Biblia zabrania korzystania z marihuany?

Dyskusje na temat tego, czy chrześcijanin pragnący żyć w zgodzie z Biblią może sięgać po marihuanę, toczą się od lat. Jednym z najsłynniejszych cytatów, na który powołują się zwolennicy konopi, jest ten fragment Księgi Rodzaju:

„Wtedy Bóg powiedział: Daję wam każdą roślinę nasienną na całej ziemi i każde drzewo, które wydaje owoc z nasionami. Będą twoje na pożywienie. I wszystkim zwierzętom na ziemi i wszystkim ptakom na niebie i wszystkim stworzeniom poruszającym się po ziemi – wszystkim, co ma w sobie oddech życia – daję każdą zieloną roślinę na pożywienie”.

Warto jednak pamiętać, że Biblia potępia odurzanie się, zatem o ile korzystanie z leczniczej marihuany jest akceptowane, to sięganie po nią w celach rekreacyjnych będzie już traktowane jako grzech. Podobnie marihuana traktowana jest w judaizmie, który dopuszcza medyczne konopie, jednak rekreacyjne palenie skrętów uznaje za sprzeczne z naukami Tory.

Marihuana w innych religiach

W wielu religiach stosunek do marihuany jest dokładnie sprecyzowany. Islam, na przykład, wprost zabrania korzystania z konopi bez względu na to, czy mają służyć dobrej zabawie, czy też pomóc w walce z chorobą. Najluźniej do marihuany podchodzą wyznawcy hinduizmu. W ich przypadku lecznicza marihuana jako lek może być przyjmowana bez zastrzeżeń. A co z rekreacyjnym używaniem konopi? Hinduizm wprawdzie nie pochwala tego typu używek, jeśli jednak wczytasz się w święte księgi zwane Wedami, znajdziesz w nich wiele wzmianek na temat odurzających napojów, po które niegdyś sięgali kapłani.

Marihuana w wiekach średnich

W okresie średniowiecza z marihuany korzystano na wiele sposobów. W wielu krajach europejskich wykorzystywano ją do produkcji lin, w krajach arabskich zachwycano się jej odurzającymi właściwościami. Czy oznacza to, że w wiekach średnich zapomniano o leczniczych właściwościach konopi? Nie!

Jednym z ważniejszych dzieł z czasów średniowiecza jest „Kanon Medycyny”. Jego autorem był Awicenna – perski lekarz i uczony, który sporo uwagi poświęcił skuteczności konopi w walce z infekcjami oraz przewlekłymi bólami głowy. Sporo wzmianek na temat leczenia marihuaną pochodzi też z Afryki. Tu od XIV wieku wspierano się marihuaną podczas walki z gorączką, malarią oraz astmą.

Historia marihuany w czasach Renesansu

W dziejach Europy okresem niezwykle ważnym jest wiek XVI. To czas sztuki i nauki, a jednocześnie wielki powrót marihuany. W tej epoce historycznej duże znaczenie mają dwa kraje: Francja oraz Anglia. W jaki sposób traktowano na ich terenie marihuanę?

Francuska medycyna i wielki powrót medycznych konopi

Francuzi w dziejach medycznej marihuany odegrali istotną rolę. O konopiach i ich leczniczych właściwościach pisali m.in. Francois Rabelais i M. Leon Fay. W ich pracach znajdziesz sporo cennych wiadomości na temat leków konopnych oraz możliwości ich wykorzystania m.in. w walce z bólem.

Marihuana w dziejach brytyjskiej gospodarki

Drugim krajem, w którego dziejach historia marihuany i dzieje gospodarcze łączą się ze sobą, jest Anglia. Już w czasach Henryka VIII przemysłowa uprawa konopi była bardzo ważna, a za odmowę jej uprawiania rolnikom groziły wysokie kary. Od lat 30. XVI wieku konopie stały się jedną z głównych roślin uprawnych na terenie tego kraju i aż do lat 20. XX wieku odgrywały ogromną rolę w brytyjskiej gospodarce.

Konopie z Stanach Zjednoczonych

Do Stanów Zjednoczonych marihuana trafiła wraz z kolonistami – Anglikami i Francuzami, którzy od XVI wieku podporządkowywali sobie ziemie amerykańskie, wprowadzając tu m.in. uprawy konopi. W XVIII wieku liderem w tej dziedzinie amerykańskiego rolnictwa stało się Kentucky, na terenie którego powstawały największe plantacje w historii marihuany na świecie. Co ciekawe, to właśnie w USA w okresie międzywojennym zaczęła się największa nagonka na leki konopne, skutkiem czego była delegalizacja marihuany i dłuższa przerwa w badaniach nad jej leczniczymi właściwościami.

Jak odkrywano lecznicze właściwości marihuany w epoce nowożytnej?

Z XVIII i XIX wieku pojawia się coraz więcej wzmianek na temat możliwości wykorzystania konopi w medycynie. Już w XVII wieku marihuanę zaczęto doceniać jako lek na depresję, a zainteresowanie nią zaczęło się zwiększać. W upowszechnianiu konopi i wiedzy na ich temat istotne role odegrali:

• Karol Linneusz – w połowie XVIII wieku wprowadził do klasyfikacji roślin rodzinę Cannabis sativa;
• William O’Shaughnessy – szkocki lekarz, który za badanie medycznych właściwości marihuany został w 1839 roku odznaczony tytułem rycerskim.

Wielki powrót medycznej marihuany

Od połowy XIX wieku do czasów I wojny światowej medyczną marihuanę można było kupić w aptece bez recepty. Od lat 20. XX wieku konopie zaczyna się demonizować, a na terenie Stanów Zjednoczonych nie brak działaczy, którzy domagają się ich delegalizacji. Jednym z największych przeciwników marihuany był William Randolph Hearst, który uznał ją za niebezpieczną używkę trafiającą do Stanów wraz z szukającymi tu lepszego życia Meksykanami. Hasła te padły na podatny grunt, szybko zatem zapomniano o leczniczych właściwościach konopi i zaczęto je traktować jako zagrożenie.

O długiej historii leczniczej marihuany zapomniano na kilka dekad. W połowie XX wieku, kiedy to rekreacyjne palenie jej suszu stało się sporym problemem, konopie zaczęto jeszcze bardziej demonizować. Od kilku lat widoczne jest jednak ponowne zainteresowanie konopiami oraz możliwościami wykorzystania ich w leczeniu wielu chorób. Podobnie jak antyczni medycy, tak i dziś lekarze doceniają skuteczność marihuany w walce z bólem, chorobami psychicznymi czy epilepsją. Jak marihuana wracała do łask?

Marihuana w drugiej połowie XX wieku

W połowie XX wieku leki konopne zaczęły powoli wracać do łask, choć jeszcze w latach 50. XX wieku WHO spoglądała na nie bardzo nieprzychylnie. Mimo licznych przeciwności udało się przypomnieć społeczeństwu długą historię marihuany i jej zasługi w dziejach światowej medycyny. Dzięki temu leczenie konopiami w wielu krajach stało się całkowicie legalne.

W jakich krajach można legalnie korzystać z konopnej kuracji?

Dzięki coraz szerszej wiedzy na temat historii marihuany i jej terapeutycznych właściwości, kolejne kraje europejskie otwierają się na leki konopne. Z terapii takiej skorzystasz m.in. w:

• Finlandii, która już w 2006 roku dopuściła do aptek leki konopne;
• Austrii, gdzie medyczna marihuana jest legalna od 2008 roku;
• Czechach, w których od 2013 roku leki konopne są refundowane przez państwo;
• Irlandii, w której od 2014 roku można korzystać z konopnej kuracji, choć każdy przypadek wymaga odrębnej zgody wydanej przez Ministra Zdrowia;
• Niemczech, gdzie od 2017 roku z marihuany mogą korzystać ciężko chore osoby, w przypadku których zawiodły inne metody leczenia;
• Portugalii, gdzie medyczną marihuanę zalegalizowano w 2018 roku.

Ewenementem na europejskiej mapie jest Holandia, na terenie której z leczniczej marihuany można korzystać od 2003 roku. W Holandii można też jednorazowo kupić 5 g suszu na własny użytek.

Medyczna marihuana w Polsce

W Polsce historia marihuany medycznej jest dość krótka. Od 7 lipca 2017 roku lekarze mają prawo wystawiać recepty na leki konopne, które sprzedawane są tylko w aptekach. Podobnie jak w wielu innych krajach, tak i w Polsce korzystanie z leczniczych konopi podlega licznym regulacjom prawnym. Receptę może zatem wystawić lekarz, który może uzasadnić swój wybór powołując się na historię leczenia i nieskuteczność innych środków.

A jak wygląda kwestia dostępności do leków? W 2017 roku kupno marihuany medycznej było wielkim wyzwaniem. Dziś leki z marihuaną pojawiają się w aptekach nie tylko w największych miastach, ale i w mniejszych miasteczkach, dzięki czemu konopne kuracje przestają być sensacją. Wręcz przeciwnie – im szersza wiedza na ich temat, tym większe grono osób otwartych na taką możliwość walki z licznymi schorzeniami i towarzyszącym im bólem.

Historia marihuany potrafi zaskoczyć. W jej dziejach znajdziesz sporo ciekawych informacji na temat dawnych cywilizacji oraz kultur. Łączy je jedno – konopie, których niezwykłe właściwości znane są na całym świecie od wieków.