Każdy lek może być szkodliwy, jeśli nie używamy go zgodnie z zaleceniami lekarza.
Medyczna marihuana jest lekiem, który można otrzymać na konkretne schorzenie po konsultacji z lekarzem i wykonaniu odpowiednich badań diagnostycznych. Jeśli zażywa się ją tak, jak zalecił lekarz, ryzyko rozwinięcia uzależnienia lub wystąpienia skutków ubocznych terapii jest minimalne. Medyczna marihuana może wspierać terapię osób wychodzących z uzależnienia, np. łagodzić objawy odstawienne. Jednak również medyczna marihuana może “zamienić się” w narkotyk i być szkodliwa, jeśli nadużywa się jej regularnie przez dłuższy czas i ignoruje się niepokojące symptomy, które pojawiają się w związku z nieprawidłowym zażywaniem.
Co to są narkotyki? Czy marihuana jest jednym z nich?
Zwykło się mówić, że narkotyki to substancje psychoaktywne, które dzieli się na “ciężkie”, do których zaliczana jest np. heroina oraz “lekkie”, czyli marihuanę. Ten podział ma sens o tyle, o ile chcemy powiedzieć coś na temat potencjału rozwinięcia uzależnienia od tych substancji, a raczej szybkości pojawiania się objawów abstynencyjnych (w przypadku heroiny czy innych opioidów takie objawy pojawią się szybciej, będą mieć większe nasilenie i będą powodować inne odczucia, niż w przypadku marihuany) czy widocznych przejawów wyniszczenia organizmu przez substancję (tu, znów, heroina da o sobie znać szybko, marihuana może nigdy nie spowodować żadnych widocznych zmian).
Polecamy artykuł: Medyczna marihuana może wspierać leczenie osób uzależnionych od alkoholu.
Jeśli natomiast chcemy znaleźć jakieś szczególne właściwości marihuany, które czynią ją narkotykiem, a nie lekiem, będziemy rozczarowani – takich właściwości nie ma. Każda substancja, również marihuana, może być szkodliwa, jeśli jej nadużywamy. Przyjrzyjmy się temu:
- leki antydepresyjne i przeciwlękowe: są psychoaktywne; jeśli będziemy ich nadużywać, czyli używać niezgodnie z zaleceniem lekarza, zaszkodzą nam i prawdopodobnie się od nich uzależnimy.
- silne leki przeciwbólowe, np. opioidy: są psychoaktywne; powodują uzależnienie; jeśli będziemy ich nadużywać, bardzo szybko odczujemy tego konsekwencje.
- medyczna marihuana: może być psychoaktywna (w zależności od ilości THC w danym surowcu medycznym); jeśli będziemy ją stosować niezgodnie z zaleceniami lekarza, prawdopodobnie po jakimś czasie zauważymy, że negatywnie wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, np. zaburza funkcje poznawcze i pamięć, powoduje problemy ze snem i budzeniem się; stosowana zgodnie z zaleceniami, medyczna marihuana ma lecznicze właściwości.
Jednak każda z powyżej wymienionych grup substancji, jeśli stosowana jest pod kontrolą lekarza i zgodnie z jego zaleceniami, niesie istotne korzyści terapeutyczne.
Leki antydepresyjne i przeciwlękowe mogą (dosłownie!) ratować życie pacjentów w depresji i doświadczających zaburzeń lękowych, którzy myślą o samobójstwie. Silne leki przeciwbólowe pomagają pacjentom/pacjentkom onkologicznym i pacjentom/pacjentkom po urazach przetrwać ból. Natomiast medyczna marihuana reguluje pracę układu endokannabinoidowego w naszym ciele, przez co ma szereg zastosowań terapuetycznych.
Uzależnienie od marihuany
Zaburzenie używania marihuany jest definiowane w kryteriach diagnostycznych zaburzeń psychicznych DSM-5 jako problematyczny sposób używania marihuany, który prowadzi do zaburzeń objawiających się przynajmniej dwoma z poniżej wymienionych symptomów. Żeby można było mówić o problemie używania, objawy powinny pojawiać się na przestrzeni ostatniego roku.
Objawy uzależnienia od marihuany:
- Marihuana jest przyjmowana w większych ilościach i przez dłuższy czas niż zaplanowała to dana osoba.
- Człowiek odczuwa nieustające pragnienie używania marihuany i ma za sobą nieudane próby zaprzestania czy kontrolowania używania.
- Spędzanie dużej ilości czasu na czynnościach związanych ze zdobywaniem, zażywaniem i dochodzeniem do siebie po zażyciu marihuany.
- Przymus lub silna chęć używania marihuany.
- Używanie marihuany prowadzi do zaniedbywania obowiązków (rodzina, praca, szkoła).
- Człowiek nie przestaje używać marihuany, mimo że dostrzega się stałe lub nawracające problemy społeczne lub problemy w relacjach związane z używaniem.
- Rezygnacja z ważnych aktywności w związku z używaniem marihuany (społecznych, zawodowych lub związanych z hobby).
- Dalsze używanie marihuany, mimo wiedzy, że z tego powodu pojawiają się fizyczne lub psychiczne problemy.
- Zwiększenie się tolerancji na marihuanę: konieczność przyjmowania większej ilości dla osiągnięcia pożądanego efektu, mniejszy efekt po przyjęciu określonej ilości marihuany,
Objawy odstawienia marihuany
Nieprzyjemne odczucia związane z zaprzestaniem palenia marihuany są jednym z powodów, dla których uzależnionym osobom jest ciężko przestać, mimo że widzą negatywne konsekwencje używania. Starają się one zagłuszyć negatywne doświadczenia poprzez palenie marihuany.
Zgodnie z DSM-5, objawy abstynencyjne pojawiają się w ciągu 7 dni od zaprzestania palenia marihuany i mogą powodować znaczny niepokój, dyskomfort, problemy z funkcjonowaniem społecznym, zawodowym i rodzinnym.
Do objawów odstawienia marihuany zaliczane są: irytacja, lęk i nerwowość, złość, agresja, większy lub mniejszy apetyt, depresyjny nastrój, problem z zasypianiem, koszmarne sny, objawy fizyczne (np. ból głowy, ból brzucha, dreszcze, gorączka, pocenie się).
Medyczna marihuana a marihuana z nieznanego źródła
Warto także zwrócić uwagę, że medyczna marihuana to certyfikowany lek. W listopadzie 2017 roku weszła w życie zmiana ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U. 2017 poz. 1458).
Nowy w ustawie art. 33a ust. 1 legalizuje na terytorium RP używanie marihuany dla celów medycznych, umożliwiając nabycie przez chorych produktów leczniczych tworzonych na bazie suszu konopnego.
Podstawowym aktem prawa międzynarodowego, który reguluje użycie marihuany do celów medycznych jest Jednolita konwencja Międzynarodowej Rady Kontroli Środków Odurzających z 1961 roku (Single Convention On Narcotic Drugs, INCB), której przepisy:
- kontrolują wydawanie licencji na obrót lekami na bazie marihuany,
- kontrolują ich produkcję,
- określają międzynarodowe wymagania dotyczące uprawy konkretnych odmian konopi, ich jakości oraz składu chemicznego suszu,
- wymagają przestrzegania zasad bezpieczeństwa użycia suszu konopi medycznych oraz
- opierania się przez lekarzy na naukowych dowodach skuteczności medycznej marihuany w danych jednostkach chorobowych.
W świetle obowiązującego prawa międzynarodowego, medyczna marihuana nie powinna być traktowana jako lek pierwszego wyboru (INCB, 2021). Dlatego częstym przedmiotem badań naukowych nad zastosowaniem marihuany w medycynie są przypadki lekoopornych chorób. Medyczna marihuana często staje się także dodatkiem do konwencjonalnej farmakoterapii.
Każdy lek zawierający substancje konopne, który trafia do obrotu na rynku amerykańskim, kanadyjskim czy europejskim, zostaje zatwierdzony przez odpowiednie agencje kontrolujące obrót lekami na swoim terenie.
Dla USA jest to Food and Drug Administration (FDA), dla UE Europejska Agencja Leków (EMA), dla Kanady to Canadian Drug Agency (CDA), dla Australii – Therapeutic Goods Agency (TGA).
Polecamy artykuł: Legalna marihuana w Polsce, Europie i na świecie.
Marihuana pochodząca z nieznanego źródła nie tylko nie ma certyfikatów bezpieczeństwa, nieznany jest także jej skład chemiczny (oczywiście można zlecić analizę laboratoryjną, jednak w przypadku substancji zdobytych nielegalnie nie zdarza się to zbyt często), nie wiemy, czy nie zostały dodane do niej inne substancje, które będą wzmacniać efekt “haju”, ale też niekorzystnie wpływać na nasz organizm.
Warto pamiętać, że nawet certyfikowana, medyczna marihuana może być szkodliwa, kiedy się jej nadużywa.
Marihuana i alkohol – czy łączenie ich jest szkodliwe?
Badanie przeprowadzone na szczurach sugeruje, że marihuana zawierająca THC i alkohol etylowy wzajemnie wzmacniają i przyspieszają swoje psychoaktywne działanie, co dla niektórych użytkowników jest argumentem za tym, by taką mieszankę zażywać.
Jednak warto pamiętać o tym, że jednoczesne zażywanie marihuany i alkoholu może prowadzić do znacznie silniejszych efektów, niż w przypadku stosowania tych substancji oddzielnie.
Połączenie marihuany i alkoholu w większych dawkach osłabia funkcje poznawcze, zmniejsza chęć eksploracji (ciekawość, motywację) oraz zdolność do zapamiętywania nowych rzeczy.
Połączenie marihuany i alkoholu działa tak w większym stopniu, niż każda z tych substancji oddzielnie. Zdaniem badaczy, regularne nadużywanie obu tych substancji może prowadzić do trwałego osłabienia wspomnianych funkcji.
Jeśli chodzi o medyczną marihuanę, sytuacja przedstawia się podobnie, jak w przypadku innych leków. Łączenie większości rodzajów farmakoterapii z alkoholem jest niewskazane, w trakcie terapii medyczną marihuaną również nie zaleca się picia alkoholu. Powodem jest wpływ alkoholu na właściwości terapeutyczne substancji czy zmianę efektywności wchłaniania substancji.
