Borelioza – znaczenie terapeutyczne diety i suplementacji

Leczenie boreliozy i towarzyszących jej koinfekcji jest trudne i w każdym przypadku wymaga indywidualnego podejścia. Nie ma bowiem jednego uniwersalnego i skutecznego antybiotyku, który byłby w stanie zwalczyć proces chorobowy. Wspomagająco może być stosowana marihuana lecznicza. Dodatkowo zalecenia dietetyczne powinna być przygotowane indywidualnie i dostosowana do okresu leczenia, a także stosowanych leków. Istnieją interakcje między żywnością a lekami – w tym przypadku szczególnie dotyczy to antybiotyków.

Odpowiednia dieta istotnym elementem leczenia boreliozy

Długotrwała antybiotykoterapia, która jest stosowana w leczeniu boreliozy, przynosi wiele skutków ubocznych, które nieraz stanowią większy problem niż sama borelioza. Boreliozę potrafimy skutecznie leczyć, ale jeśli już doszło do uszkodzenia jakiś narządów, to niestety nie da ich się „od ręki” zregenerować. Aby uniknąć powikłań związanych z leczeniem, można stosować również inne metody terapeutyczne – dietę przeciwgrzybiczą, suplementację witaminową i ziołolecznictwo. Warto skonsultować z lekarzem, czy zasadna byłaby recepta na marihuanę medyczną.

Przewlekła antybiotykoterapia prowadzona u chorych z  boreliozą bardzo często jest przyczyną rozwoju grzybic. Naturalną pożywką dla drożdżaków są cukry proste i skrobia. Zbyt duża ilość cukrów w jelicie grubym pozwala na nadmierny rozrost grzybów. W związku z tym w pierwszym etapie diety przy boreliozie zalecana jest dieta niskowęglowodanowa – restrykcyjne wyeliminowanie z codziennej diety cukru i produktów zawierających cukry proste (słodyczy), produktów o wysokim indeksie glikemicznym  oraz wysokoprzetworzonych produktów zbożowych oraz niektóre owoce.

Idea diety synchronicznie prowadzonej z leczeniem boleriozy polega na jak największej gęstości odżywczej dostarczanego jedzenia, przy jednoczesnym minimalizowaniu stanu zapalnego i wyeliminowaniu produktów, które mogą podrażniać jelita, przerywać ich szczelność, doprowadzić do zaburzenia równowagi flory bakteryjnej jelit. To także dieta o niskim indeksie glikemicznym, oparta o jak najmniej przetworzone produkty. W zaleceniach diety tej należy spożywać większe ilości, niż w standardowej diecie produktów białkowych wysokiej jakości, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Produkty bogate w białko należy spożywać z warzywami gotowanymi lub surowymi, np. w postaci surówek. Oprócz warzyw, do diety należy włączyć soki z warzyw, pieczywo z pełnego przemiału i inne produkty pełnoziarniste.

Produkty spożywcze zalecane przy boleriozie

Produkty węglowodanowe (skrobiowe) dopuszczalne w niewielkich ilościach w pierwszym etapie diety przeciwgrzybiczej to np.: pieczywo z mąki z pełnego przemiału, żytnie, owsiane, bezglutenowe, najlepiej wypiekane samodzielnie, kasze (np. gryczana, jęczmienna), ryż (brązowy, dziki)

Poza tym można spożywać:

• ryby i owoce morza
• mięso drobiowe, wołowe, chuda wieprzowina
• jajka
• warzywa o niewielkiej zawartości skrobi, np. warzywa kapustne – każdy rodzaj kapusty, brokuły, kalafior, ponadto sałata, szpinak, rzodkiew, seler, korzeń i natka pietruszki, szparagi, cukinia, cebula, czosnek, por
• awokado
• kwaśne owoce – jabłka, kiwi
• ziarna- dyni słonecznika, siemię lniane
• napoje (woda, herbata ziołowa lub czarna słabo parzona), herbaty owocowe, naturalne soki wyciskane z warzyw lub kwaśnych owoców.
• Duże ilości świeżych ziół bazylia, szczypiorek, rozmaryn, kolendra
• Mleko i jego przetwory można spożywać kilka godzin przed zażyciem lekarstwa lub po nim. Produkty te zawierają dużo wapnia, który utrudnia wchłanianie niektórych antybiotyków (zwłaszcza tetracyklin)

Mocny akcent stawia się również na właściwości przeciwzapalne pokarmów, ziół i przypraw. Dlatego też mile widziane w jadłospisie są składniki diety bogate w polifenole, takie jak borówki, zielone warzywa, biała i zielona herbata, cynamon, goździki, kurkuma i tymianek.

Kolejnym krokiem w diecie przy boreliozie to dołączenie specjalistycznych preparatów zawierających szczepy bakterii probiotycznych. Probiotyki, np. z rodziny Lactobacillus, korzystnie wpływają na układ odpornościowy, a niektóre z nich spowalniają rozwój drożdżaków.Do posiłków należy dołączyć takżewarzywa fermentowane (np. kapustę, ogórki, buraki), napoje fermentowane, np. jogurt, mleko zsiadłe, mleko acidofilne- są skuteczne, jeśli jada się je systematycznie, najlepiej codziennie oraz inne naturalne napoje fermentowane np. kwas buraczany.

Produkty przeciwwskazane

• cukier we wszystkich postaciach (miód, dżem, soki, czekolada, cukierki, ciasta, torty, słodkie pieczywo, drożdżowe bułki i ciasta, soki i napoje gazowane z cukrem, budynie itp.)
• mleko i produkty mleczne niefermentowane: śmietana, sery, napoje mleczne, np. maślanka
• produkty z białej mąki – białe pieczywo, tosty, makarony, naleśniki, niektóre wędliny, pierogi, również chleb z mąki mieszanej, zupy w proszku
• ocet i wszystkie produkty zawierające ocet (marynowane warzywa, grzyby itp.)
• drożdże i wszelkie produkty zawierające drożdże (np. piwo, kefir)
• biały ryż
• alkohol
• słodkie owoce – gruszki, banany, pomarańcze, winogrona, mandarynki, brzoskwinie, morele, śliwki, owoce suszone, kompoty
• warzywa zawierające znaczne ilości skrobi: ziemniaki, bataty, warzywa strączkowe, gotowana marchewka i buraki
• sery żółte
• kawa, kawa zbożowa
• wędliny sklepowe
• produkty na bazie soi
• musztardy, ketchup

Suplementacja witamin i składników mineralnych

Bardzo ważnym elementem leczenia boreliozy jest również suplementacja witamin. Przy długotrwałej terapii organizmowi należy dostarczyć więcej witamin w postaci suplementów, gdyż antybiotyki mogą hamować przyswajanie witamin z pokarmu. Ważne jest głównie dostarczenie organizmowi witaminy D (u pacjentów z boreliozą niskie poziomy witaminy D3 mogą powodować rozsiane bóle rożnych części ciała i skurcze). Badania potwierdziły, że osoby cierpiące na bóle i zapalenie stawów (również te wywoływane przez bakterię Borrelii) mają dużo niższy poziom w organizmie witaminy A i E oraz selenu.  Witamina C jest ważna, ponieważ pomaga w utrzymywaniu zdrowej tkanki łącznej.  Niezbędne jest także włączenie do diety witaminy z grupy B.  Kliniczne badania wykazały potrzebę dostarczania witamin B w infekcji borelią, by pomóc zlikwidować objawy neurologiczne.

Ponadto należy włączyć suplementy diety budujące chrząstkę. Krętki Borrelia bowiem pozyskują energię do życia z kolagenu, rozmiękczając galaretowatą tkankę chrzęstną i czerpią z niej substancje odżywcze, dlatego trzeba uzupełnić jej braki dla organizmu. Substancje budujące chrząstkę, które należy suplementować, to: preparaty cynku i miedzi, kwas krzemowy, siarczan glukozaminy, pregnenolon, kwas limonowy ALA oraz selen. Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe OMEGA 3 zmniejszają objawy zmęczenia, słabości, bólu, zawrotów głowy. Zawarte są w olejach roślinnych oraz w oleju z ryb. Kwasy tłuszczowe omega – 3 będą wskazane u wszystkich osób z objawami ze strony układu krążenia, takimi jak np. kłucia serca.

Kolejną z metod leczenia uzupełniającego boreliozy i konfekcji jest fitoterapia, czyli leczenie za pomocą ziół. (Przed spożyciem jakichkolwiek ziół w czasie antybiotykoterapii skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym). W leczeniu uzupełniającym należy stosować kuracje ziołowe z roślin wzmacniających układ immunologiczny i tym samym zwiększających odporność organizmu na infekcje. W pierwszej fazie zakażenia zaleca się stosowanie przez 3 tygodnie jeżówki (Echinacea), która działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i wzmacniająco na układ odpornościowy.

Olejek z oregano – działa przeciwgrzybiczo, wzmacnia układ odpornościowy. Warto również sięgnąć po preparaty z czosnku – allicyna zawarta w czosnku ma działanie blokujące dostęp glukozy do komórek Borrelli, co uniemożliwia jego wzrost i rozwój. Według ekspertów w dziedzinie boreliozy, działanie antybiotyków polega na zwalczaniu krętków Borrelia, jednak nie na zwalczaniu wytwarzanych przez nie neurotoksyn, które krążą w organizmie i wywołują reakcje zapalne (np. bóle mięśni i kości, deficyty neurologiczne, immunologiczne i endokrynologiczne). Gdy w wyniku działania antybiotyków znaczna ilość krętków zostanie uśmiercona, może dojść do wzmożonego uwalniania toksycznych białek peryferyjnych, które krążąc we krwi, zaostrzają objawy choroby. Dlatego aby usunąć krążące neurotoksyny, należy zastosować terapię oczyszczającą organizm. Wniosek taki sformułował dr Richie Shoemaker i zaproponował leczenie cholestyraminą, czyli żywicą jonowymienną usuwającą toksyny. Podobne działanie do cholestyraminy wykazują: substancje goryczkowe i błonnik, karczoch, kurkuma, babka jajowata, owies zwyczajny. Rośliny te mają właściwości przeciwzapalne, wzmagające odporność i aktywujące wydalanie bakteryjnych neurotoksyn krętków boreliozy.

Stephen Buhner, amerykański fitoterapeuta, opracował metodę leczenia boreliozy opartą na przebadanych klinicznie ziołach (3). Metoda ta obejmuje cztery fazy leczenia: eliminację krętków, odbudowę układu immunologicznego, wspomaganie i odbudowę kolagenów oraz leczenie objawowe poszczególnych dolegliwości. Procesy te można osiągnąć dzięki trzem klinicznie przebadanym roślinom leczniczym, takim jak: Andrographis paniculata, rdestowiec ostrokończysty i vilcac. Obiecującą rośliną wspomagającą leczenie jest także marihuana medyczna w aptece.