Migrena to poważny problem, który dotyka wielu osób – a tradycyjne metody leczenia często okazują się niewystarczające. Nic dziwnego, że w poszukiwaniu alternatyw coraz częściej wzrok pacjentów i lekarzy pada na susz z konopi indyjskich. Czy medyczna marihuana na migrenę naprawdę działa?
Medyczna marihuana na migrenę – dlaczego może pomóc
Skuteczność medycznej marihuany na migrenę (konkretniej w celu łagodzenia bólu) wiąże się przede wszystkim z obecnością w suszu dwóch kluczowych składników: THC (tetrahydrokannabinolu) oraz CBD (kannabidiolu). Co istotne, obecność obu związków w suszu jest ważna ze względu na tzw. efekt synergii – THC i CBD oddziałują na siebie wzajemnie, co daje efekt lepszy niż podawanie ich osobno.
THC a migrena
THC jest związkiem, który może zmniejszać odczuwanie bólu poprzez oddziaływanie na system endokannabinoidowy, odpowiedzialnego między innymi za odczuwanie bólu. Wiąże się z receptorami kannabinoidowymi w mózgu (zwłaszcza z CB1), co wpływa na obniżenie odczuwania bólu oraz na zmniejszenie nasilenia i częstotliwości ataków migrenowych. Oprócz tego samo THC może redukować nudności i wymioty towarzyszące stanom migrenowym.
CBD w marihuanie medycznej na migrenę
CBD wykazuje działanie przeciwzapalne i relaksujące. Zmniejsza stany zapalne w mózgu i zwiększa relaksację mięśni, co jest szczególnie korzystne w przypadku migrenowych bólów napięciowych. Jednak olej CBD, który nie zawiera THC, może nie być wystarczającym środkiem terapeutycznym.
CBD również oddziałuje na system endokannabinoidowy, ale w sposób inny niż THC. W przypadku tego związku modyfikowana jest praca receptorów CB2, co przekłada się na działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne marihuany na migrenę.
Charakterystyka migreny
Migrena to nie tylko zwykły ból głowy, ale złożona choroba neurologiczna, charakteryzująca się przewlekłymi i często intensywnymi bólami głowy.
Jak długo trwa atak migreny?
Ataki migrenowe mogą trwać od kilku godzin do nawet kilku dni i zazwyczaj objawiają się jako pulsujący ból, często odczuwany po jednej stronie głowy. Oprócz bólu migrenie mogą towarzyszyć też inne objawy:
- nadwrażliwość na światło, dźwięki, a nawet zapachy,
- nudności,
- wymioty,
- zaburzenia widzenia (znane jako aura migrenowa, poprzedzają lub towarzyszą bólowi).
Przyczyny migreny są złożone i mogą obejmować czynniki genetyczne, środowiskowe oraz zmiany w funkcjonowaniu neurotransmiterów w mózgu. Niestety, migrena może znacząco ograniczać zdolność do codziennego funkcjonowania i pracy.
Odróżnienie bólu głowy od migreny
Migrenę można rozpoznać po charakterystycznym, pulsującym bólu głowy, zazwyczaj skoncentrowanym po jednej stronie, i często towarzyszących mu objawach, takich jak nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk.
Dokładną diagnozę może postawić jedynie specjalista, dlatego w przypadku wątpliwości zalecana jest konsultacja lekarska.
Jakie są rodzaje migreny?
Najczęstsze rodzaje migreny to migrena z aurą i bez aury.
Migrena bez aury, wcześniej znana jako migrena zwyczajna, charakteryzuje się silnym, pulsującym bólem głowy, często połączonym z nudnościami, wymiotami oraz nadwrażliwością na światło i dźwięk, bez wcześniejszych objawów neurologicznych.
Migrena z aurą, wcześniej nazywana migreną klasyczną, obejmuje dodatkowo specyficzne zaburzenia neurologiczne, takie jak zaburzenia widzenia czy trudności w mówieniu, które poprzedzają ból głowy.
Istnieją także inne, mniej powszechne rodzaje migreny. To:
- migrena hemiplegiczna, powodująca przejściowe paraliże lub osłabienia jednej strony ciała,
- migrena retinalna, która może prowadzić do chwilowej utraty wzroku w jednym oku,
- migrena basilarowa dotyka głównie młodych kobiet i może powodować zawroty głowy, podwójne widzenie, a nawet utratę równowagi.
Przyczyny migreny
Migrena jest zaburzeniem neurologicznym, którego dokładna przyczyna wciąż nie jest w pełni znana.
- Kluczową rolę odgrywają genetyka i środowisko, ponieważ migrena często występuje rodzinnie.
- Zmiany w poziomie neuroprzekaźników (np. serotoniny) oraz zaburzenia w działaniu układu nerwowego mogą również przyczyniać się do powstawania migreny.
- Czynniki zewnętrzne, takie jak stres, zmiany pogody, zaburzenia snu, pewne pokarmy i napoje (czerwone wino, kofeina), a także hormonalne zmiany u kobiet (np. związane z cyklem miesiączkowym), także są znane jako wyzwalacze migreny.
- Oprócz tego nadwrażliwość na bodźce takie jak jasne światło, głośne dźwięki czy silne zapachy może przyczyniać się do rozwoju ataku migrenowego.
Przebieg (fazy) migreny
Migrena to złożony stan, który zwykle przebiega w kilku fazach, choć nie każdy doświadcza wszystkich z nich.
- Pierwsza faza, znana jako faza prodromalna, może rozpocząć się nawet kilka dni przed bólem głowy. Charakteryzuje się zmianami nastroju, zachowania, poziomu energii i apetytu.
- Następna jest faza aury, występująca u około jednej trzeciej osób cierpiących na migrenę. Aura może obejmować zaburzenia wzrokowe, takie jak błyski światła czy zniekształcenia obrazu, a także inne symptomy sensoryczne, mowy lub ruchowe.
- Trzecia faza to właściwy atak migrenowy, zwykle charakteryzujący się silnym, pulsującym bólem głowy, często po jednej stronie. Towarzyszą mu inne objawy, takie jak nudności, wymioty, oraz nadwrażliwość na światło i dźwięk.
- Po ataku następuje faza rozstrzygająca, czyli tzw. faza prodromalna, podczas której osoby cierpiące na migrenę często odczuwają wyczerpanie, osłabienie lub niepokój.
Czas trwania ataku migrenowego może się znacznie różnić w zależności od osoby i okoliczności. Atak migrenowy zazwyczaj trwa od 4 do 72 godzin, jeśli nie jest leczony lub leczenie nie przynosi efektów. W niektórych przypadkach, szczególnie gdy migrena jest nieleczona, ból może utrzymywać się dłużej. Marihuana na migrenę może skrócić ten okres oraz złagodzić dolegliwości.
Tradycyjne sposoby leczenia migreny
Tradycyjne leczenie migreny koncentruje się zarówno na łagodzeniu objawów, jak i zapobieganiu przyszłym atakom. Do leczenia objawowego często stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, oraz specjalistyczne leki przeciwmigrenowe, jak tryptany, które są skuteczne w zwalczaniu bólu głowy i towarzyszących mu objawów.
W przypadkach ciężkich migren lekarze mogą przepisać leki przeciwwymiotne lub specjalistyczne leki przeciwbólowe. Zapobieganie migrenom obejmuje stosowanie leków profilaktycznych, takich jak beta-blokery, leki przeciwpadaczkowe czy antydepresanty trójpierścieniowe, które są przyjmowane regularnie w celu zmniejszenia częstotliwości i nasilenia ataków migrenowych.
Istotne są też zmiany stylu życia – regularne ćwiczenia, unikanie wyzwalaczy migreny, utrzymywanie regularnego cyklu snu oraz techniki zarządzania stresem, takie jak medytacja czy joga. Połączenie terapii naturalnych, farmakologicznych i zdrowego stylu życia nazywa się multimodalnym leczeniem bólu.
Jak łączy się marihuanę medyczną z tradycyjnym leczeniem?
Łączenie marihuany medycznej z tradycyjnymi metodami leczenia migreny wymaga ostrożności i nadzoru medycznego. Marihuana medyczna może pomóc w łagodzeniu objawów migreny, ale efekty mogą być różne dla każdego pacjenta.
Istnieje ryzyko interakcji między kannabinoidami a tradycyjnymi lekami przeciwmigrenowymi, które mogą wpływać na skuteczność i bezpieczeństwo obu terapii. Dlatego istotne jest, aby obie metody łączyć pod okiem lekarza.
Medyczna marihuana na migrenę – przeciwwskazania
Niestety, nie każdy pacjent może lub powinien stosować marihuanę na migrenę. Istnieje szereg przeciwwskazań, które wynikają z oddziaływania składników zawartych w suszu na ludzki organizm.
Choroby psychiczne
U osób cierpiących na schorzenia psychiczne (m.in. schizofrenia czy zaburzenia afektywne dwubiegunowe) THC może nasilać objawy lub prowokować nowe epizody chorobowe.
Osoby z historią uzależnień
Osoby, które miały w przeszłości epizody związane z uzależnieniami (także od alkoholu), powinny zachować szczególną ostrożność. Niestety, marihuana medyczna może powodować nawrót nawyków uzależnienia.
Interakcje z lekami
Medyczna marihuana na migrenę powinna być podawana tylko i wyłącznie pod kontrolą lekarza! To ze względu na możliwe interakcje z już branymi lekami – THC i CBD mogą zmienić metabolizm wątroby, a to wpływa na aktywność farmakologiczną leków takich jak antydepresanty albo niektóre leki przeciwbólowe.
Choroby serca
Marihuana medyczna może wpływać na układ sercowo-naczyniowy, między innymi zwiększać ryzyko wystąpienia arytmii serca. Wpływ medycznej marihuany na serce warto omówić z lekarzem, jeśli u pacjenta istnieją predyspozycje do jego chorób.
Ciąża i laktacja
Kobiety w ciąży i karmiące piersią nie powinny stosować medycznej marihuany na migrenę ze względu na potencjalnie negatywny wpływ substancji zawartych w suszu na rozwój dziecka.
Formy podawania medycznej marihuany na migrenę
W Polsce na obecną chwilę marihuana medyczna jest dostępna w dwóch postaciach: ekstraktów oraz suszu. Ze względu na różne drogi podawania substancji uzyskuje się odmienne efekty.
Inhalacja
To zdecydowanie najszybszy sposób na dostarczenie składników aktywnych medycznej marihuany do organizmu. Przekłada się to na niemal natychmiastowe działanie.
Pacjentom zaleca się waporyzację, uznawaną za znacznie zdrowszą alternatywę dla palenia. W tym procesie medyczna marihuana jest podgrzewana do temperatury uwalniającej składniki aktywne, ale dalekiej do rozpoczęcia procesu spalania i produkowania szkodliwych substancji (w tym smolistych).
Ekstrakty
Są przyjmowane doustnie i charakteryzują się dłuższym czasem działania. Olejki można dodawać do jedzenia lub przyjmować podjęzykowo, co pozwala na szybkie wchłanianie przez błony śluzowe.
Jakie formy podawania są najlepsze w przypadku migreny?
Jak już wspomniano, forma podania medycznej marihuany zależy przede wszystkim od pożądanego efektu terapeutycznego. W przypadku bólów migrenowych sprawdzić się może waporyzacja – nie tylko ze względu na szybkość działania. Chorym towarzyszą często dodatkowe objawy, takie jak nudności czy wymioty, co niekiedy uniemożliwia doustne przyjmowanie leków. W takiej sytuacji inhalacje są najlepszym rozwiązaniem.
Dawkowanie medycznej marihuany przy bólach migrenowych
Podobnie jak w przypadku formy podania również dawkowanie medycznej marihuany jest uzależnione od konkretnej osoby. Trzeba je dostosować do indywidualnych potrzeb pacjenta – skali natężenia bólu czy też innych symptomów, których doświadczają chorzy. Ilość leku zależy też między innymi od tego, czy preparat konopny stosowany jest w profilaktyce, czy doraźnie.
W pierwszym przypadku stosuje się małe dawki, a lek zawiera zarówno THC, jak i CBD. Natomiast przy występujących objawach zalecane są preparaty z dość wysoką zawartością tetrahydrokannabinolu, gdyż kannabidiol może nasilać ból głowy.
Medyczna marihuana a migrena – co mówią badania naukowe?
Wpływem medycznej marihuany na migrenę interesowano się już od lat 80. XX wieku. W 1985 roku opublikowano artykuł, który omawiał wpływ kannabinoidów na uwalnianie serotoniny z płytek krwi u pacjentów cierpiących na tę przypadłość. Jednak najwięcej publikacji pojawiło się po 2000 roku.
W 2016 roku opublikowano wyniki badania retrospektywnego wpływu medycznej marihuany na częstotliwość migrenowych bólów głowy w populacji dorosłych. Obserwowano grupę 121 osób. U około 40% badanych zaobserwowano znaczną poprawę, z wyraźnym obniżeniem średniej liczby ataków migreny z 10,4 do 4,7 ataków miesięcznie. Natomiast w przypadku około 12% uczestników medyczna marihuana okazała się skuteczna w łagodzeniu bólu podczas samego ataku.
Te obserwacje zdaje się potwierdzać kolejne badanie przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych, którego wyniki opublikowano w 2022 roku. Wysunięto w nim hipotezę, że medyczna marihuana może stanowić alternatywną terapię migreny. Autorzy przyjrzeli się 12 badaniom – wzięło w nich udział łącznie 1980 osób z Europy (Włochy) i USA. Dzięki stosowaniu konopi po 6 miesiącach zmniejszyły się nudności i wymioty towarzyszące migrenie. Natomiast po miesiącu zauważono mniej dni z migreną.
Oprócz tego medyczna marihuana okazała się o 51% skuteczniejsza w zmniejszaniu migreny niż produkty niezawierające konopi indyjskich. Wnioski są obiecujące, jednak należy je potwierdzić badaniami eksperymentalnymi, które potwierdzą skuteczność preparatów konopnych.
