Wędrujące bóle stawów i mięśni towarzyszące fibromialgii w drastyczny sposób obniżają jakość życia chorujących osób. Wiele z nich nie odpowiada na tradycyjne leczenie przeciwbólowe i wymaga zastosowania złożonych metod terapeutycznych. Badania nad zastosowaniem medycznej marihuany w leczeniu bólu w fibromialgii przynoszą optymistyczne rezultaty.
Fibromialgia jest przewlekłą, niezapalną chorobą objawiającą się bólem mięśni i bólem stawów, klasyfikowana jest jako schorzenie reumatyczne. Jako że stosunkowo niedawno została wyodrębniona jako oddzielna choroba, zdania naukowców co do jej przyczyn i przebiegu są zróżnicowane.
Jedną z najbardziej prawdopodobnych hipotez jest centralna sensytyzacja – nadmierna pobudliwość struktur przewodzących ból w mózgu i rdzeniu kręgowym. Obszar mózgu, który odpowiada za odczytywanie bodźców bólowych reguluje również inne funkcje organizmu, np. reakcje na stres, sen i odporność. To pozwala powiązać ze sobą inne poza bólem objawy choroby.
U osób cierpiących na fibromialgię zaobserwowano nieprawidłowe stężenie substancji biorących udział w przetwarzaniu sygnałów bólowych (i odczuwaniu bólu). Jedną z nich jest serotonina, której niedobory występują u osób doświadczających depresji i zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD). To z kolei tłumaczy inne objawy fibromialgii, związane ze zdrowiem psychicznym.
Mimo że bóle w fibromialgii zlokalizowane są najczęściej w stawach, nie stwierdzono zmian chorobowych w obwodowym układzie nerwowym, co każe przypuszczać, że ból jest wynikiem zaburzonej centralnej regulacji bólu.
Fibromialgii często towarzyszą: zmienność nastrojów, lęk, problemy z pamięcią i koncentracją, ból głowy. Wielu lekarzy skłonnych jest uważać, że fibromialgia to depresja lub zaburzenia lękowe z dolegliwościami psychosomatycznymi.
Tę tendencję wzmacnia fakt, że wiele objawów występujących w chorobie, choćby charakterystyczne bóle stawów, to objawy niecharakterystyczne, które mogą pojawiać się w przebiegu wielu innych chorób.
Uzyskanie diagnozy łączy się dla wielu osób z długą, frustrującą wędrówką po gabinetach lekarzy różnych specjalizacji. Chorym zdarza się słyszeć, że histeryzują lub są hipochondryczkami, co jeszcze pogarsza ich stan zdrowia psychicznego.
Do pewnego czasu diagnozę fibromialgii ułatwiała lista 18 charakterystycznych punktów na całym ciele, które są bolesne w trakcie ucisku. Tkliwość w 11 z 18 punktów pozwalała zdiagnozować chorobę. W diagnostyce lekarze używali elektrycznego urządzenia o nazwie dolorymetr, które służy do pomiaru natężenia bólu w tych punktach.
Jednak nowe informacje na temat bólu w tej chorobie – ból mięśniowo-szkieletowy w fibromialgii jest rozległy, wieloogniskowy i ma charakter wędrujący – sprawiają, że lista punktów staje się coraz mniej użyteczna.
Zdaniem specjalisty w zakresie fibromialgii, profesora Włodzimierza Samborskiego, badania nad chorobą dowiodły w wystarczającym stopniu, że ból może występować w danym miejscu rano, ale wieczorem już nie, więc jego występowanie w kilku punktach w trakcie badania niekoniecznie jest miarodajne.
By choroba mogła zostać zdiagnozowana, ból musi utrzymywać się u danej osoby min. 3 miesiące. Diagnozę fibromialgii stawia się na podstawie wywiadu. Używany jest specjalny formularz, zawierający głównie pytania dotyczące bólu, który wystąpił u danej osoby w ciągu ostatnich 6 tygodni. Poza bólem wywiad obejmuje inne objawy, jak wspomniane wyżej sen czy zmęczenie.
W związku z trudną i złożoną diagnostyką, częstotliwość występowania choroby nie jest znana dokładnie. Szacuje się, że dotyka 5-7% ogólnej populacji, przy czym choruje 10 razy więcej kobiet, niż mężczyzn. Choroba najczęściej pojawia się u osób w wieku od 30 do 50 lat, jednak może wystąpić również w innym momencie życia.
Nie ustalono, jaki dokładnie czynnik odpowiada za rozwój objawów bólowych fibromialgii, min. bólu stawów, jednak wyróżnia się kilka grup czynników, które z dużym prawdopodobieństwem mają wpływ na rozwój choroby:
Jako, że fibromialgia często współwystępuje z innymi chorobami oraz jej objawy są bardzo zróżnicowane, dla większości pacjentów i pacjentek tradycyjne leki przeciwbólowe są niewystarczające. Stąd też pomysł, by w leczeniu bólu towarzyszącego fibromialgii używać fitokannabinoidów konopnych. Czy recepta na medyczną marihuanę jest rzeczywiście zasadna?
Wnioski autorów raportu porównującego badania nad zastosowaniem medycznej marihuany w terapii bólu przewlekłego, również towarzyszącego fibromialgii, są następujące:
Retrospektywna analiza wyników badań przeprowadzonych we włoskiej klinice leczenia bólu wskazuje, że terapia medyczną marihuaną istotnie zredukowała natężenie bólu u osób chorujących na fibromialgię.
Badane osoby poddawane były leczeniu medycznymi konopiami przez 1, 3 i 12 miesięcy. Połowa uczestników i uczestniczek badania zaobserwowała znaczną poprawę w ciągu dwóch krótszych terapii, 34% z tych osób zdecydowało się na kontynuację leczenia przez 12 miesięcy. 70% badanych osób raportowało, że odczuli chociaż częściową ulgę w czasie terapii marihuaną.
Co ważne, nie zaobserwowano zwiększania się tolerancji na konopie, nie było potrzeby podnoszenia dawek. Nie zaobserwowano trwałych i ciężkich skutków ubocznych terapii, lekkie skutki uboczne (uczucie odurzenia, senność) ustępowały wraz z wycofaniem fito kannabinoidów.
Autorzy analizy uważają, że wyniki badania wykazały korzyści płynące z zastosowania medycznej marihuany w fibromialgii i bólu stawów. E-recepta na medyczną marihuanę może być elementem terapii alternatywnej u osób, które nie odpowiadają na tradycyjne leczenie.
Bibliografia
