Przewlekły stres to stan obciążający organizm na wielu poziomach i może prowadzić do poważnych konsekwencji. Najczęściej są to choroby serca, zaburzenia depresyjne i lękowe, osłabienie i obniżona odporność. Medyczna marihuana może być stosowana zarówno jako lek łagodzący sam stres, jak i jako terapia wspomagająca leczenie skutków ekspozycji na stres.
Co to jest przewlekły stres?
Przewlekły (chroniczny) stres objawia się na poziomie emocjonalnym, fizycznym i kognitywnym. Nie każda osoba musi przejawiać symptomy na tych czterech poziomach.
Zdaniem badaczy z Yale, można mówić o przewlekłym stresie, jeśli dana osoba doświadcza od 3 do 5 poniższych objawów przez ok. 3 miesiące.
- bezsenność lub nadmierna senność,
- zmiana zachowań społecznych, np. izolacja, mniejsza aktywność towarzyska,
- obniżona energia,
- bóle,
- problemy z koncentracją i myśleniem,
- zmiany apetytu – zmniejszenie lub zwiększenie,
- wyższe spożycie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych,
- emocjonalne odcięcie.
Te symptomy mogą zakłócać, czy wręcz uniemożliwiać normalne funkcjonowanie. Na poziomie fizjologicznym, stres wiąże się z uwalnianiem w organizmie substancji chemicznych, takich jak hormony (np. kortyzol) oraz neuroprzekaźniki (adrenalina, noradrenalina, dopamina).
Pod ich wpływem podnosi się ciśnienie, przyspiesza akcja serca, podnosi się poziom glukozy we krwi – organizm dostaje zastrzyk energetyczny, którego ewolucyjnym celem jest przygotowanie organizmu do walki lub ucieczki przed zagrożeniem.
Jeśli ten stan mobilizacji i pobudzenia utrzymuje się dłużej, prowadzi do przeciążenia organizmu i zaburzenia jego prawidłowego funkcjonowania, czego konsekwencją mogą być:
- depresja,
- zaburzenia lękowe,
- spadek odporności,
- zaburzenia odżywiania,
- nerwica,
- IBS zespół jelita drażliwego,
- choroby serca,
- przewlekły ból, np. napięciowy ból głowy.
Wyniki badań sugerują, że przewlekły stres jest ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko uzależnienia od substancji, np. alkoholu i narkotyków.
Medyczna marihuana a przewlekły stres
Zgodnie z aktualną wiedzą naukową, układ endokannabinoidowy reguluje reakcję fizjologiczną na stres. Poziomy endokannabinoidów produkowanych przez organizm człowieka zmieniają się w miarę uwalniania neuroprzekaźników i hormonów w reakcji stresowej: poziom AEA spada, poziom 2AG rośnie.
Badania pokazują, że niski poziom AEA odpowiada za aktywizację osi HPA, która pociąga za sobą objawy przewlekłego stresu, np. widoczny w zachowaniu lęk i niepokój. Dane naukowe sugerują, że receptory układu endokannabinoidowego CB1 przestają funkcjonować prawidłowo lub nawet zanikają w określonych obszarach pod wpływem przewlekłej ekspozycji na stres.
Badania na zwierzętach sugerują, że układ ECS pełni kluczową rolę w regulacji emocji, m.in. blokada receptorów CB1 oraz zatrzymanie metabolizmu AEA doprowadziło do reakcji lękowych i objawów depresji u szczurów.
Działanie medycznej marihuany na wybrane objawy i konsekwencje przewlekłego stresu.
- Obniżona odporność, osłabienie organizmu.
Kannabinoidy konopne, za pośrednictwem układu endokannabinoidowego, regulują działanie układu odpornościowego i przywracają w nim równowagę. W przypadku nadmiernej, autoagresywnej reakcji układu immunologicznego – hamują jego działanie. Recepta na medyczną marihuanę może być pierwszym krokiem do poprawy odporności także z innego powodu.
W przypadku niewystarczającej reakcji odpornościowej kannabinoidy stymulują organizm do pracy i adekwatnej walki z patogenami. Według autorów przeglądu badań, fitokannabinoidy wzmacniają odporność humoralną: pobudzają limfocyty B do produkcji przeciwciał, co umożliwia skuteczną obronę organizmu.
Dodatkowo, fitokannabinoidy konopne wpływają na zdrowie jelit, co pośrednio ma wpływ również na odporność. Duża część układu odpornościowego (tzw. GI tract) mieści się w żołądku i jelitach. Mieści się tam tkanka limfatyczna oraz komórki wytwarzające przeciwciała.Także flora bakteryjna jelit odgrywa ważną rolę w procesach odpornościowych.
- Napięcie, stany lękowe, obniżony nastrój.
Medyczna marihuana zapobiega nagłym spadkom poziomu AEA, uzupełnia braki endokannabinoidów, stymuluje receptory serotoninowe oraz może wykazywać działanie neuroprotekcyjne. Dla pacjentów, u których tradycyjne formy terapii nie przyniosły oczekiwanego skutku, e-recepta na medyczną marihuanę może być wyczekiwanym rozwiązaniem.
Wszystkie te właściwości prowadzą do obniżenia poziomu odczuwanego stresu, łagodzą jego konsekwencje (lęk, stany depresyjne) oraz chronią komórki układu nerwowego przed uszkodzeniem w skutek przedłużającego się pobudzenia związanego z chemiczną reakcją organizmu na stresujące bodźce.
Zachęcamy do przeczytania artykułu “Zaburzenia lękowe – czy medyczna marihuana może pomóc?”.
- Ból głowy.
Raport z badań na temat bólu w fibromialgii, przeprowadzonych w latach 2015-2019 wskazuje na ważną rolę układu endokannabinoidowego w regulacji funkcjonowania układu nerwowego. ECS wycisza sygnały bólowe, co przekłada się na łagodzenie odczuwanego bólu.
Ten sam mechanizm przeciwbólowego działania kannabinoidów konopnych obserwowany jest w bólach o innym podłożu, np. napięciowych bólach głowy i innych bólach psychogennych, które mogą pojawiać się jako konsekwencja ekspozycji na przewlekły stres.
Medyczna marihuana wspomaga zdrowy sen i wspiera prawidłowy cykl dobowy. Zaburzenia snu to jedna z konsekwencji przewlekłego stresu. Więcej na ten temat piszemy w artykule “Zaburzenia snu, czy medyczna marihuana może Ci pomóc?”.
