Neuroprotekcyjne, przeciwbólowe i przeciwzapalne działanie medycznej marihuany uzasadnia jej zastosowanie w neuropatii cukrzycowej. Wciąż prowadzone są badania naukowe mające na celu ustalenie najkorzystniejszego stężenia i schematu podawania fito kannabinoidów konopnych u pacjentów i pacjentek z bólem neuropatycznym w przebiegu cukrzycy.
Neuropatia – komplikacja cukrzycy
Neuropatia cukrzycowa jest jedną z powszechnie występujących komplikacji cukrzycy, która znacznie obniża jakość życia chorujących osób. Uszkodzenie nerwów w cukrzycy, które prowadzi do rozwoju dolegliwości bólowych, ma złożoną patogenezę.
Wynika w dużym stopniu z przewlekłej hiperglikemii (zbyt wysokiego stężenia glukozy we krwi) i nieprawidłowej regulacji mikrokrążenia. Światło naczyń krwionośnych się zmniejsza, co skutkuje mniejszym przepływem krwi, czyli również mniejszą ilością tlenu i substancji odżywczych docierających do nerwów.
Czynniki ryzyka rozwoju neuropatii cukrzycowej to czas trwania choroby, to, jak długo pozostaje ona nieleczona i stopień, w jakim leczenie przynosi efekty – wyrównuje poziom glukozy we krwi.
- Neuropatia występuje u 8-10% chorujących w momencie rozpoznania cukrzycy oraz u 45-60% po 25 latach od zdiagnozowania choroby.
- Ok. 10% wykazuje kliniczne objawy neuropatii przed rozpoznaniem cukrzycy i to z ich powodu zgłasza się do lekarza.
Zdarza się, że neuropatia ujawnia się dopiero po jakimś czasie w przebiegu choroby, również nieskutecznie leczonej. Cukrzycy może towarzyszyć insulinooporność – zmniejszone wykorzystanie glukozy przez komórki organizmu, co prowadzi do poczucia zmęczenia (glukoza to nasze źródło energii) oraz zwiększenia jej stężenia we krwi (nie jest wykorzystywana w prawidłowy sposób).
Objawy neuropatii cukrzycowej
Objawy najbardziej utrudniające życie chorych, a jednocześnie pozwalające na rozpoznanie neuropatii cukrzycowej można podzielić na dwie grupy:
- wynikające z utraty funkcji nerwów:
- osłabienie czucia
- niedowład i zanik mięśni
- osłabienie odruchów głębokich
- wynikające z nadpobudliwości uszkodzonych włókien nerwowych:
- pieczenie
- drętwienie
- ból
- hiperestezja (nadwrażliwość na bodźce bólowe)
U chorujących osób obserwuje się bardzo różny przebieg neuropatii cukrzycowej, przy czym niektóre objawy są niecharakterystyczne. Chorujący skarżą się na przykład na “dziwne czucie podłoża” lub “trudność w podnoszeniu małych przedmiotów”.
Jednocześnie są objawy, które naprowadzają lekarzy na diagnozę. Stosunkowo często pierwszym objawem jest przeczulica skóry i ostry, przeszywający ból, któremu towarzyszy kłucie, pieczenie, drętwienie, mrowienie. Objawy te zwykle nasilają się nocą.
Jedną z odmian neuropatii cukrzycowej jest symetryczna odsiebna polineuropatia czuciowo-ruchowa. Jak nazwa wskazuje, charakteryzuje się symetrycznym bólem, który zaczyna się w stopach, później pojawia się również w dłoniach (dolegliwości bólowe w typie “rękawiczek i skarpetek”). Ta postać neuropatii dotyka ok. 20-30% chorujących i bywa nagła, może pojawiać się w związku ze stresem lub rozpoczęciem leczenia cukrzycy. Czy e-recepta na medyczną marihuanę może być rozwiązaniem? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu.
Neuropatia cukrzycowa – leczenie
Bóle towarzyszące neuropatii cukrzycowej nie poddają się działaniu “zwykłych” leków przeciwbólowych, leczenie jest trudne i złożone (całkowite ustąpienie objawów osiąga się u 50% chorujących. Dolegliwości wymagają bardziej złożonego leczenia.
Stosuje się na przykład leki:
- przeciwdepresyjne z grup SNRI i TCA o potencjale przeciwbólowym w bólach neuropatycznych (np. wenlafaksyna, duloksetyna, amitryptylina),
- przeciwdrgawkowe, które hamują nadpobudliwość neuronów (np. pregabalina, gabapentyna),
- zmniejszające stres oksydacyjny, który uważany jest za jeden z czynników sprzyjających rozwojowi wspomnianej wyżej polineuropatii (np. bazujące na kwasie α-liponowym).
- substancje miejscowo znieczulające, opioidy – jako działanie doraźnie przeciwbólowe.
Neuropatia cukrzycowa a medyczna marihuana
Medyczna marihuana ma właściwości przeciwzapalne i neuroprotekcyjne – już w związku z tym zastosowanie jej u osób doświadczających neuropatii cukrzycowej jest uzasadnione.
Ponadto, wyniki badań opublikowane w 2013 roku w American Journal of Medicine wskazują, że kannabinoidy konopne wspierają kontrolę poziomu cukru we krwi, zmniejszają ryzyko otyłości, która może być czynnikiem rozwoju cukrzycy.
W 2015 roku zostały przeprowadzone krótkoterminowe badanie z grupą kontrolną placebo, które wykazały, że waporyzacja medyczną marihuaną może redukować ból neuropatyczny w cukrzycy, jednak jest to ściśle zależne od zastosowanych dawek THC i CBD. Uczestnikom/czkom badania administrowana była medyczna marihuana o niskim stężeniu CBD oraz niskim lub średnim stężeniu THC. Recepta na medyczną marihuanę zawsze określa rodzaj suszu, w tym zawartość wymienionych związków chemicznych.
Wysokie dawki THC nie przynosiły ulgi, u niektórych osób powodowały wręcz nasilenie objawów neuropatii. Poziom objawów neuropatycznych mierzony był przy pomocy sprawdzonego narzędzia – Michigan Neuropathy Screening Instrument. Testując działanie różnych dawek fito kannabinoidów, naukowcy doszli do wniosku, że to THC jest odpowiedzialne za efekt przeciwbólowy, również u pacjentów/tek, którzy doświadczali polineuropatii i nie poddawali się terapii przeciwbólowej innymi substancjami.
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem: Lek na ból. Jakie środki na ból ostry i przewlekły?
Mając świadomość, jaki jest wpływ konopi na organizm człowieka, możemy dojść do wniosku, że w przypadku neuropatii cukrzycowej, w której czynnikiem potęgującym ból jest stres, medyczna marihuana może mieć również efekt uspokajający, regulujący poziom hormonów związanych ze stresem. Medyczna marihuana może ułatwiać zasypianie, mimo nasilającego się nocą bólu neuropatycznego.
Bibliografia
- https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/view/48576/37750 (wszystkie przypisy: dostęp 10.12.21)
- https://instytutleczeniabolu.pl/83/neuropatia-cukrzycowa
- https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/view/48576/37750
- Tamże.
- https://www.wenjaysung.com/blog/medical-cannabis-marijuana-for-diabetic-foot-neuropathy
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5152762/
